Bata man o matanda ay nakaranas na ng lagnat sa ilang punto ng kanilang buhay. Pero kahit na pangkaraniwan ang karamdaman na ito, marami pa ring katanungan ang pumapalibot dito. Bukod sa mainit ang pakiramdam, ano nga ba ang lagnat at ano ang tamang gamot o lunas kapag mayroon kang lagnat?
Nilista namin ang mga karaniwang katanungan tungkol sa lagnat at ang mga sagot dito:
Ano ang lagnat?
Ang lagnat o fever ay isang malawak na kondisyon na naglalarawan ng pag-init o pagtaas ng temperatura ng katawan. Ito ay kinikilala bilang isang uri ng karamdaman, pero hindi ito tinuturing na sakit dahil ito ay pangunahing palatandaan na nilalabanan ng katawanan natin ang impeksyon.
Ano ang sanhi ng lagnat?
Nagkakaroon ng lagnat kapag ang hypothalamus (ang bahagi ng ating utak na kilala rin bilang "termostat" ng iyong katawan) ay binabago ang tinaktdang punto ng normal na temperatura ng katawan at dinadala ito paitaas. Kapag nangyari ito, maaari kang makaramdam ng pinalamig at magdagdag ng mga layer ng damit o balot sa isang kumot, o maaari kang manginig upang makabuo ng mas maraming init ng katawan, na paglaon ay magreresulta sa mataas na temperatura ng katawan.
Ang normal na temperatura ng katawan ay nag-iiba sa iba’t ibang bahagi ng araw. Mas mababa ito sa umaga at mas mataas sa bandang hapon at gabi. Bagaman tinuturing na normal ang 98.6 F (37 C), ang temperatura ng iyong katawan ay maaaring mag-iba ayon sa isang degree o higit pa - mula sa halos 97 F (36.1 C) hanggang 99 F (37.2 C) - at maituturing pa ring normal.
Ang lagnat o pagtaas ng body temperature ay maaring dulot ng:
- Trangkaso
- Pulmonya
- Tigdas
- Bulutong
- Virus
- Bacterial Infection
- Heat exhaustion (pagod at panghihina dulot ng matagal na pagbilad sa araw)
- Ilang inflammatory conditions tulad ng rheumatoid arthritis o pamamaga ng lining ng kasukasuan (synovium)
- Malignant tumor
- Ilang gamot, tulad ng mga antibiotic at gamot para sa high blood pressure o seizure
- Ilang bakuna, tulad ng diphtheria, tetanus at acellular pertussis (DTaP) o pneumococcal vaccine
Paano malalaman kung mayroon kang lagnat?
Mayroon kang lagnat kapag tumaas ang iyong temperatura sa normal na saklaw nito. Kadalasan itinuturing na may lagnat ang isang tao kapag lumagpas sa 37.8 degrees Celsius ang kanyang temperatura.
Depende sa kung ano ang sanhi ng iyong lagnat, maaaring kasama ang mga karagdagang palatandaan at sintomas ng lagnat:
- Sweating (Pamamawis)
- Chills and shivering (Panlalamig)
- Headache (Sakit ng ulo)
- Muscle aches (Pananakit ng masel)
- Loss of appetite (Walang gana kumain)
- Irritability (Pagkamayamutin, o madaling mairita)
- Dehydration (Labis na pagkawala ng tubig sa katawan)
- General weakness (Panghihina)
Paano kumuha ng tamang temperatura?
Para kunin ang temperatura, maaari kang pumili mula sa maraming uri ng mga thermometers, kabilang ang oral, rectal, ear (tympanic) at forehead (temporal artery) thermometers.
Ang oral at rectal thermometers sa pangkalahatan ay nagbibigay ng pinaka tumpak na pagsukat ng pangunahing temperatura ng katawan. Ang mga forehead at ear thermometer, kahit na mas madali at mas mabilis gamitin, ay hindi kasing eksakto.
Ano ang mga natural na lunas para sa lagnat?
Kapag mas mataas sa 38 C ang lagnat, kailangan ng tamang gamot at pag-alaga mapabilis ang paggaling ng katawan. Tandaan ang mga tips na ito:
- Magpahinga sa kama.
- Uminom ng madaming tubig o juice,
- Maligo sa maligamgam na tubig. Nakakatulong ito sa pagbaba ng temperatura.
- I-check nang regular ang temperatura para malaman kung bumubuti ang kalagayan.
Kailan dapat pumunta sa doktor?
Ang lagnat bilang isang sintomas ay maaaring hindi maging sanhi ng alarma, o maging dahilan para tumawag agad ng doktor. Gayunpaman, may mga ilang sitwasyon na kailangan humingi ng payo sa doktor para sa iyong karamdaman.
Para sa mga adult o nasa sapat na edad, tumawag ng doktor kapag ang temperatura mo ay nasa 103 F (39.4 C) o higit pa. Humingi ng agarang atensyong medikal kapag ang lagnat ay may kasamang sintomas tulad ng:
- Severe headache (Matinding sakit ng ulo)
- Unusual skin rash (Pantal sa balat, lalo na kung mabilis itong kumalat)
- Unusual sensitivity to bright light (Pagkasensitibo sa maliwanag na ilaw)
- Stiff neck and pain when you bend your head forward (Paninigas ng leeg at pananakit kapag tumungo paharap)
- Mental confusion (Pagkalito)
- Persistent vomiting (Pagsuka)
- Difficulty breathing or chest pain (Hirap sa paghinga o pananakit ng dibdib)
- Abdominal pain or pain when urinating (Sakit sa tiyan o pananakit sa pag-ihi)
- Convulsions or seizures (Kombulsyon)
Ano ang gamot para sa lagnat?
Kapag pangkaraniwan ang lagnat, maaari itong malunasan ng tamang gamot at pahinga. Isa sa mga gamot na pwedeng piliin para sa lagnat ay ang Paracetamol + Caffeine tulad ng Rexidol® Forte. Ang Rexidol® Forte ay may 500mg ng Paracetamol na nakakatulong magpababa ng lagnat. Nagbibigay rin ito ng ginhawa laban sa sakit ng ulo, binat, at sakit ng katawan.
Mabibili ang Paracetamol + Caffeine (Rexidol Forte) sa leading drugstores nationwide sa halagang Php 5 SRP kada tableta. If symptoms persist, consult your doctor.
Sources:
How to break a fever?
How to break a fever? | HealthLine
Fever: Overview
Fever treatment: Quick guide to treating a fever
OEPR: Treating and Reducing a Fever
ASC Reference No. U0028P070423R
